Makam-ı Mahmud

Ahmed Karaduman | Söz&Kalem Dergisi

Hamd, ibadet edilmeye layık olan tek Allah’a, selat ve selam hayatı Kur’an olan Hz. Muhammed’e, âline, ashabına ve gecelerini ibadet, gündüzlerini de davetle geçiren kullarının üzerine olsun.

İnsanın bu dünya hayatında yaratılmasının temel amaçlarından biri de yaratana karşı kulluğunu ifadesi olan ibadettir. Onun için Allah’u Teala’nın bize verdiği mesaj nettir: “Ölüm (yakin) gelene rabbinde ibadet et”.[1]

İbadet İmam İbn Teymiye’nin ifade ettiği gibi, Allah’ı razı edecek her söz ve eylemdir. İbadet derece derecedir. Bazen yolun ortasından zarar verici bir şeyi kaldırmak bazen de kötülük yapmamaktır. Bazı ibadetler de vardır ki, mümini diğer insanlardan ayırıcı özellik taşır. Bunlardan en önemlilerinden ve toplumsal olanı da namazdır. Peygamber efendimiz namazı dinin direğine[2] benzetmiş ve ondan sonra bizim selefin en çok önemsediği ibadet olmuştur.

Müminleri diğer insanlardan ayıran en önemli ibadetin namaz olduğunu ifade ettik. Farz namazları eda eden müminleri birbirinden ayıran ibadet ise, gece (teheccüd) namazıdır. Peygambere farz olan, muttakilerin ise en büyük sıfatıdır gece namazı.

"Ey Muhammed! Gecenin bir bölümünde uyanıp, sırf sana mahsus fazla bir ibadet olmak üzere, Kur'an'la gece namazı kıl. Rabbinin seni Makam-ı Mahmuda erdireceğini umabilirsin."[3]

Gece, Peygamberin vazifesini üstlenmiş her Müslümanın rabbine hesabını verdiği, kolaylık dilediği, gündüz yaptıklarının muhasebesini yaptığı vakittir.

Gece namazı Allah Resulünün sevdiği ve sahabesinde olmasını istediği hasletlerinden biriydi. Abdullah b. Ömer (r.a)'nın kendisini rüyada cehennemde görmesi ve bir meleğin yaklaşarak "korkma" demesini Resulullah (s.a.s)'a anlatması üzerine, Allah elçisi şöyle buyurmuştur: "Abdullah ne iyi adamdır. Fakat kalkıp gece namazı kılmayı âdet edinseydi ne iyi olurdu."[4]

Gece namazı salih insanların hasletlerindendir. Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur: "Gece namazına devam edin. Çünkü gece namazı kılmak sizden önceki salih kulların âdetidir. Rabbinize karşı bir taattır, kötülükleri örtücü ve günah işlemekten alıkoyucudur."[5]

Gece namazı, İslam davasını dert edinmiş, gündüzü mücadeleyle geçiren, herkes uykudayken ayakta olmayı tercih eden şahsiyetlerindir. İslam davasını yüklenmiş insanların şarz olduğu vakit, o vakittir.

Kulluğun zirvesi, eğildikçe yükselişin, yüzdeki nurun adıdır namaz.

Teheccüd

Anlam itibariyle zıt manaları barındıran bir kelime. Hem gece uyanmak hem de geceyi uykuyla geçirmek anlamı taşır. Yani eğer kalkışın bir anlamı yoksa uyuyarak geçirmiş olursun. Bir şey zatı itibariyle değerli değildir. Mesele, akşam uyanık olmak değil, niçin uyandığındır?

Peygamber efendimiz gece namazının önemini şu sözüyle ifade ediyor: "Farz namazdan sonra en faziletli namaz gece namazıdır. Geceyi iki kısma bölersen son kısmı namaz için en faziletli vakittir. Eğer geceyi üçe bölersen ortası en faziletli vakittir."[6]

Farz namazları, tüm Müslümanların ortak değeridir. Fakat gece namazı, seçkin kulların, Allah’la özel mesaisi olan kullarındır. Geceleri, gündüz yapacağı devrimin muhasebesini yaptığı vakittir. Müslüman gündüzün hesabını geceleri verir.

Teheccüd namazı çok faziletli bir namazdır. Kur'an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerde teheccüd namazı kılmaya teşvik edilmiş ve bu namazı kılanlar övülmüştür. Yüce Rabbimiz geceleyin kalkıp teheccüd namazı kılanlar hakkında şöyle buyurur: "Onların yanları yataklarından uzaklaşır (teheccüd namazı kılmak için yataklarından kalkarlar), korkarak ve umarak Rablerine dua ederler ve kendilerine verdiğimiz rızıktan (hayır için) harcarlar. Yaptıklarına karşılık olarak onlar için gözlerini aydınlatıcı ne güzel (nimetlerin) saklandığını hiç kimse bilmez."[7]

Farz kılınmayıp, ayetlerle teşvik edilen nadir ibadetlerdendir gece namazı. Onun için bu namazın kula olacak getirisi bile Allah’u Teala kendi ilminde gizlemiş ve kulunu kıyamet günü beklemediği mükafatlarla karşılayacaktır.

Peygamber efendimiz bunu sadece kişinin kendisiyle değil, ev ahalisini kaldırmaya da teşvik etmiş ve şu şekilde ifade etmiştir: "Geceleyin kalkıp namaz kılan ve karısını uyandırarak ona da kıldıran, şayet kalkmak istemezse yüzüne su serpen erkeğe Allah rahmet eder, (günahlarını bağışlar). Yine geceleyin kalkıp namaz kılan ve kocasını uyandıran, kalkmak istemezse yüzüne su serpen kadına da Allah rahmet eder (günahını bağışlar)."[8]

Peygamber efendimiz gece namazına o kadar çok önem vermiştir ki, hasta günlerde bile oturarak kılmıştır. Hz. Âişe validemizin şöyle dediği rivâyet edilmiştir: "Gece namazını terketme. Çünkü Resulullah (s.a.s) onu terketmezdi. Hasta ve yorgun olduğun zaman oturarak kılardı."[9]

Allah’u Teala Peygamber efendimize gece namazını farz kılarken, bu namazla onun Makam-ı Mahmuda ulaşmasını dilemektedir: "Ey Muhammed! Gecenin bir bölümünde uyanıp, sırf sana mahsus fazla bir ibadet olmak üzere, Kur'an'la gece namazı kıl. Rabbinin seni Makam-ı Mahmuda erdireceğini umabilirsin."[10]

Evet…

Gece namazı, aktif iyilerin namazıdır…

Toplumdan birinin, toplumdan farklılığını ortaya koyduğu namazdır…

Islahı, zattan çıkıp, topluma dönüştürenlerin namazdır Gece namazı…

Gece namazı, Makam-ı Mahmuda ulaşıldığı, bizzat kendisinin Makam-ı Mahmud olduğu namazdır.

Gece namazı, Allah’ın kuldan illa istediği bir ibadet değil, kulun Allah’tan illa bir şey isteyecekse o isteğini dile getirdiği bir ibadettir.

Gece, insanların dünya ve dünyevi arzulardan uzak olduğu, dinlediği bir zaman dilimi. Herkesin bedenini dinlendirdiği bu zaman diliminde mümin ruhunu dinlendirdiği bir zaman dilimi. Çünkü gün içinde sadece beden değil, ruhta duyduklarıyla, gördükleriyle yoruluyor. İşte gece namazı bu yorgunluğu dindiren müminin dinlenme tesisidir.

Gece namazı, Makam-ı Mahmudtur. Makam-ı Mahmudların makamıdır.

Rabbbim makamızı Mahmud, Makam-ı Mahmudu makamımız eylesin…