İnançlar, insanların hayatta neye inandıklarını ifade eder. Din, felsefe, ahlak, adalet, insan hakları gibi konulara olan inançlar insanların dünya görüşünü belirler.
Söz&Kalem Dergisi - Muhammed Zeki Aygur
Geçen ayki yazımızda insanın anlam arayışı yolculuğundan bahsetmiş ve anlam arayışı çabamızın bu ay devam edeceğini söylemiştik. Bu yazımızda da toplumsal kabul ve inançların anlam arayışındaki etkisinden söz edeceğim.
Toplumsal kabul, toplum içinde bireylerin davranışları ve tutumlarına karşı gösterilen onay veya kabul edilmişlik halidir. İnsanlar, toplumsal kabulün sağladığı hissiyat nedeniyle, toplumun kabul ettiği normlara uygun olarak hareket etmeye, toplumun beğenisini kazanmaya ve toplumun saygısını kazanmaya çalışırlar. İnsanların toplumsal kabul arayışı, kişisel değerlerinden veya arzularından farklı olabilir. İnsanlar, toplumsal kabulü, kişisel mutluluklarından daha önemli görebilirler ve bu nedenle, toplumun beklentilerine uygun davranmaya çalışırlar. Toplumsal kabul arayışı, insanların hayatlarını belirleyen tek faktör değildir. İnsanlar, kişisel değerleri ve hedefleri doğrultusunda hareket etmek isteyebilirler ve toplumsal kabulün dışında kalmayı göze alabilirler.
Birçok psikolog ve filozof, insanın anlam arayışı üzerine yaptıkları çalışmalarında, kişinin hayatındaki olayların büyük bir etkisinin olduğunu belirtmişlerdir. Örneğin, insanların hayatındaki travmatik olaylar, ölümler, hastalıklar, ayrılıklar, kayıplar gibi durumlar, insanların hayatlarına ve anlam arayışlarına etki edebilir. Bu gibi olaylar, insanların hayatlarını anlamsız ve boş hissetmelerine, umutsuzluğa kapılmalarına, kendilerine ve yaşama karşı umutsuzluğa kapılmalarına sebep olabilir. Diğer yandan, hayatındaki olumlu olaylar da insanların anlam arayışına etki edebilir. Örneğin, sevgi, arkadaşlık, aile, başarılar ve tatmin edici bir iş gibi unsurlar, insanların hayatlarına anlam katabilir ve onların hayatlarında önemli bir yere sahip olabilir. Bu gibi olaylar, insanların kendilerine olan güvenlerini artırabilir ve hayatlarının anlamlı olduğunu hissetmelerine yardımcı olabilir.
İnsanların hayatındaki deneyimler, onların değerlerini ve inançlarını şekillendirebilir. Bu değerler ve inançlar, insanların hayatlarına anlam katan faktörlerdir. Örneğin, bir kişinin insan haklarına verdiği önem, onun hayatının anlamını belirleyebilir. Bir başka kişi ise, sanat, müzik veya doğa gibi şeylerin kendisi için ne kadar önemli olduğunu düşünebilir. İnsanların hayatındaki olaylar, hem olumlu hem de olumsuz olaylar, insanların hayatlarını şekillendirebilir, onların değerleri ve inançlarına yön verebilir ve hayatlarının anlamını belirleyebilir.
İnsanın anlam arayışı, deneyimler, inançlar ve değerler gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu faktörler birbirleriyle etkileşime girerek insanın dünyayı ve kendisini nasıl anladığını ve hayatında nelerin önemli olduğunu belirler. Deneyimler, insanların hayatları boyunca edindikleri tecrübelerdir. Bu deneyimler, insanların dünya görüşlerini, inançlarını ve değerlerini şekillendirir. Olumlu deneyimler insanların hayatlarını olumlu yönde etkileyerek, kendilerine olan güvenlerini artırarak ve kendilerini daha anlamlı hissetmelerine yardımcı olabilir. Örneğin, bir kişinin işinde başarılı olması, onun kendisine olan güvenini artırarak hayatını daha anlamlı hale getirebilir.
İnançlar, insanların hayatta neye inandıklarını ifade eder. Din, felsefe, ahlak, adalet, insan hakları gibi konulara olan inançlar insanların dünya görüşünü belirler. İnsanların inançları hayatlarında neyin önemli olduğuna karar vermelerinde ve hayatlarına anlam katmalarında büyük rol oynar. Örneğin, bir kişi için aile bağlarına ve birlikte zaman geçirmeye verdiği önem, onun hayatını anlamlı hale getirebilir. Değerler ise, insanların sahip olduğu önemli özelliklerdir. İnsanlar için farklı değerler önemli olabilir. Bazı insanlar için dürüstlük, saygınlık, sadakat önemli olabilirken, diğer insanlar için adalet, özgürlük, eşitlik gibi değerler daha önemli olabilir. İnsanların değerleri, hayatta neyin önemli olduğunu belirlemede ve anlam arayışlarında önemli bir role sahiptir.
İnsanların deneyimleri, inançları ve değerleri, dünya görüşlerini ve hayattan beklentilerini şekillendirir. Bu faktörler, insanların kendilerine ve hayatlarına anlam katmalarında büyük rol oynar. Bir kişinin hayatındaki deneyimler, inançları ve değerleri, kendisini daha mutlu ve tatmin olmuş hissetmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle, insanların bu faktörleri göz önünde bulundurarak hayatlarını anlamlı hale getirmeleri önemlidir.
İnsanın anlam arayışında etkili olan unsurları açıklamaya çalıştık. Dediğimiz gibi bu unsurlar kişiden kişiye değişecek olup ona göre bir hayatın şekillenmesine sebep olacaktır. Bizlerde din olarak İslam ile müşerref olduğumuz için doğal olarak anlam arayışımız bu minvalde olacaktır elbette.
İslam dininin insanın anlam arayışındaki rolü, birçok farklı boyutta ortaya çıkar. İlk olarak, İslam, insanların Allah'a ibadet etmelerini ve O'na yönelmelerini öğütler. Bu, insanların kendilerini tanımalarına, Allah'ın gücü, bilgeliği ve merhameti hakkında bilgi edinmelerine ve kendilerini Allah'ın yaratılış amacına adama konusunda motive olmalarına yardımcı olur. İslam'a göre, insanların hayatındaki anlam, Allah'ın emirlerini takip etmek ve O'na kul olmaktan geçer.
İslam'ın anlam arayışındaki ikinci boyutu, insanların diğer insanlara yardım etmeleri, adaletli ve dürüst olmaları, kötülükle mücadele etmeleri ve diğer iyilikler yapmaları gerektiğini öğütlemesidir. İslam'a göre, bu davranışlar insanların kendilerini ve başkalarını korumalarına yardımcı olur ve toplumda barış ve huzurun korunmasına katkı sağlar. İslam, insanların iyilik yaparak ve hayır işleri yaparak Allah'ın rızasını kazanacaklarını öğretir. Bu, insanların hayatında anlam ve amaca sahip olmalarına yardımcı olur.
Üçüncü olarak, İslam, insanların doğayı ve diğer insanları saygı ve sevgiyle korumaları gerektiğini öğretir. İslam, yaratılan her şeyin Allah'ın kudret ve hikmetinin bir yansıması olduğuna inanır ve bu nedenle doğayı ve çevreyi korumanın önemini vurgular. Ayrıca İslam, diğer insanlara saygı göstermenin ve onlara iyilik yapmanın önemini de öğretir. Bu, insanların hayatta anlamlı ilişkiler kurmasına ve birbirlerine destek olmasına yardımcı olur.
Sonuç olarak, İslam'ın insanın anlam arayışındaki rolü, insanların Allah'a yönelmelerine, iyilik yapmalarına, doğayı ve diğer insanları saygıyla korumalarına ve barış ve huzurun korunmasına katkı sağlamalarına yardımcı olmaktır. İslam'a göre, bu davranışlar insanların hayatını anlamlı hale getirir ve Allah'ın rızasını kazanmalarını sağlar. Dikkat ederseniz İslam insanın yaratıcısı, kendisi, diğer insanlarla ve çevre ile olan tüm ilişkisine yer vererek daha kapsamlı bir minvalde öğütler vermekte ve bu anlam arayışına ışık tutmaktadır. Yazımızın ilerleyen serisinde bilimsel terapiler ile konumuzu derinleme işleyip daha çok günümüz güncel sorunlarına cevaplar aramaya çalışacağız.
Alternatifler oluşturmayı, adil ve etik olmayı benimsemeyi öğrenmemiz ve öğretmemiz gerekiyor. Satın aldığımız her ürünle, yaptığımız her eylemle, kurduğumuz her cümleyle yaşamak istediğimiz dünyanın temellerini atıyoruz, bunun farkına vardığımızda dünyayı daha güzel bir yer haline getireceğiz. Bir başka yazıda görüşmek duasıyla…