Öğrencilik Döneminde Zaman Planlaması

Söz&Kalem-Selman Akman

Zaman, insanla beraber hareket eden, yaşayan ve hatta insan öldüğünde bile ondan sonra devam eden bir olgudur. İnsanın oluş, ilerleyiş ve değişim süreci zamanın kendisidir. Bu bağlamda insan hem zamanın içerisinde var olur hem de Heidegger’ın deyimiyle “zamanın bizzat kendisi” oluverir. Tıpkı zaman gibi öğrenme yani öğrencilik süreci de insanın hayatı boyunca devam eden bir süreçtir. İnsan ve zaman ayrılmaz bir parça olduğu gibi öğrenme de insan ve zamanın ortak bir parçasıdır.

Bu ortak bağ içerisinde insan için zamanın öğrenme sürecinde en kıymetli olduğu vakit hiç şüphesiz öğrencilik yıllarıdır. Bir öğrenci için zamanın bu kıymetini hakkıyla yerine getirmenin yolu ise muhakkak ki planlamadır. Bu anlamda “öğrencilik eşittir zaman ve zaman eşittir planlama” desek çok daha yerinde olacaktır. Öğrencilik yıllarında zamanı planlı yaşamanın faydaları sadece okul hayatını değil, yaşamımızın her alanına etki etmektedir. Ve tabi yine aynı şekilde zamanı planlı kullanmamanın zararları da sadece öğrenciliğimizi değil bütün hayatımızı etkilemektedir.

Öğrencilik yılları, insanın potansiyelini, geleceğini ve karakterini inşa etmesi için bir dönüm noktasıdır. Bu dönüm noktasını başarıyla geçmenin yolu zamanı planlı kullanmaktan geçmektedir. Öğrencilik çağında zamanı planlı kullanabilmek için aklın, hevesin ve iradenin eğitilmesi gerekir. Felsefede bu çağ, “arete” yani erdemlerin elde edildiği ve insanın kendini tamamladığı bir dönem olarak nitelendirilir. Zamanı planlı kullanma bir öğrenci için erdemleri elde etmenin ve kendini tamamlamanın anahtarıdır. Bu anahtarı elde etmenin yolu da iradeyi ve nefsi eğitmektir. İradesini ve nefsini eğiten bir öğrenci hayatının her alanında zamanı planlı kullanır ve başarıya ulaşır. İradesini ve nefsini eğitmeyen ve sağlamlaştırmayan bir insan, zamanı planlı kullanamaz ve Kur’an’ın deyimiyle hayatını “oyun ve eğlence” ile geçirir. Oyun ve eğlence ile geçirilen bir zaman, gayesiz bir var olmaya ve verimsiz bir yaşantıya dönüşür.

İşte bu yüzden zamanı planlamak bir öğrenci için olmazsa olmaz bir gerekliliktir. Bu gereklilik yerine getirilmez ise bir öğrenci için hem öğrencilik çağında hem de sonrasında plansız yaşamanın ağır sonuçları olur. Oysaki bir öğrenci disiplinli yaşar ve bu disiplin üzere zamanını planlarsa kazanımları her daim fazla olur. Zamanı planlayabilmek için zamanı yönetmek gerekir. Zaman yönetimi, kazanımları elde etmenin ilk adımıdır. Zamanı yönetip planlayabilmek için hedefler belirlemek, öncelik sırası oluşturmak, günlük ve haftalık çizelgeler yapmak gerekir.

Bir öğrenci için zamanı planlamanın ilk adımı, hedeflerinin ne olduğunu belirlemektir. Bu hedefleri belirledikten sonra bunlar için ne kadar zaman harcaması gerektiğini hesaplamalıdır. Hedef belirlemeden sonra bu hedeflerden hangisinin daha önemli olduğunu veya en önce hangisi yapılırsa daha sağlıklı olur, bunu bilmek için hedefler arasında öncelik sırası oluşturmalıdır. Bu öncelik sırası sadece hedefler için değil öğrencinin hayatında yaptığı her iş için geçerlidir. Böylelikle öncelik sırası oluşturmak sadece hedefleri için değil hayatının her aşaması için zamanı planlı kullanmasını sağlamış olur. Öncelikli olanlar belirlendikten sonra yapılması gereken zamanın tam anlamıyla yönetilebilmesi için günlük ve haftalık çizelgeler ve planlar oluşturmaktır. Bundan sonrasında öğrenci gelişigüzel değil bu çizelgeler ve planlar doğrultusunda yaşamını sürdürür ve zamanını yönetebildiği için iyi kullanmış olur.

Zamanı planlı kullanmayı engelleyen birtakım hatalar ve hususlar vardır. İşleri erteleme hastalığı, sosyal medya ve dijital alana hapsolup dikkatin dağılması, gereksiz iş yükü ve önemsiz meşguliyetler, iradenin zayıf olması gibi hususlar zamanı planlı kullanmayı ve zamandan verim elde etmeyi engelleyen etkenlerdir. Bir öğrenci zamanı planlı kullanıp verim elde etmek istiyorsa eğer, kesinlikle hangi işi olursa olsun asla ertelememelidir. Peygamberimizin “erteleyenler helak olmuştur” sözünü kendisine şiar edinen bir kişi, zamanını planlı kullanır ve helak olmaktan kurtulup felaha kavuşur.

Sosyal medya ve dijital çağ öğrencilerin bütün dikkatini altüst ederek hem zamanlarından hem de yaşamlarından kendilerini koparmaktadır. Dikkat dağınıklığı kişiyi zamanı planlı yaşamaktan alıkoyar. Bu husus dikkat eksikliği ile karıştırılmamalıdır. Sosyal medya ve dijital çağ, kişinin önce dikkatini dağıtır ondan sonra dikkati dağılan kişi zamanla dikkat eksikliği yaşar. Sağlam bir irade, sağlam bir planlı zaman yaşatır ve dikkat dağınıklığının önüne geçer. Zamanı öldüren bir diğer husus ise gereksiz meşguliyetler ve önemsiz işlerdir. Zamanı planlı yaşayan kişinin programında dolayısıyla hayatında gereksiz meşguliyetler yer almaz ve haliyle zamanı verimsiz geçmez.

Tüm bunlardan sonra değineceğimiz en önemli husus zamanı planlı yaşayan bir öğrencinin elde edeceği kazanımlarının neler olduğudur. Sağlam bir irade, tamamlanmış bir karakter, elde edilen ahlaki erdemler, akademik ve sosyal başarılar, özgüven sahibi olma ve hem nefsi hem de davranışsal disiplin, karşılaşılacak her duruma karşı hazırlıklı olma gibi bütün bu hususlar zamanı planlı yaşayan bir kişinin elde edeceği kazanımlardır.

Zamanı planlı kullanmayan bir kişi bütün bunlardan mahrum kalır ve gayesiz bir yaşantı sürmek zorunda kalacağı gibi bu yaşantısı da her zaman verimsiz olur. Bir öğrenci unutmamalıdır ki, gençliğinde atacağı her adım, dalgaların zamanla kıyıya vurması gibi uzun vadede hayatına etki edecektir. Kıyaya vuran bu dalgaların ilerde çerçöp bırakmasını istemeyenler, gençliğinden itibaren zamanını planlı ve verimli bir biçimde kullanmalıdır. Zamanı planlı ve iyi kullanmanın hem anlık hem de uzun vadede insanın yaşam kalitesini artırdığını bilmek gerekir.

Son olarak, zamanı planlı yaşamak, hayatı planlı yaşamak demektir. Zamanı denetlemek, hayatını denetlemek demektir. Planlı ve denetimli bir zaman, verimli ve başarılı bir hayat yaşamaktır…

Vesselam