Söz&Kalem Dergisi - Muhammed Zeki Aygur
Günümüz dünyasında genelde insanlar, özelde ise Müslümanlar helal, sağlıklı, doğal ve etik değerlere uygun bir yaşam tarzı arayışındadır. Bu noktada, İslam dininin öğretilerinden esinlenen helal ve tayyib yaşam, toplumda giderek daha fazla ilgi görmektedir. Helal ve tayyib yaşam, etik ve dini değerlere dayalı bir hayat sürdürmeyi amaçlamaktadır. Bu yazıda, günümüz dünyasında helal ve tayyib yaşamın nasıl sürdürülebileceği üzerinde duracağız. Daha kolay anlaşılması için başlıklar halinde ilerlemeyi uygun görüyorum. Tabi öncelikle bu yaşam tarzına etki eden bazı boyutları da kısaca açıklamak istiyorum.
Helal ve Tayyib Yaşamın Tarihsel Kökenleri
Helal ve tayyib yaşamın temelleri, İslam dininin öğretilerine dayanır. İslam'da helal ve haram kavramları, Müslüman toplum üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Bu kavramlar, insanların günlük yaşamlarında helal olanı tercih etmeleri gerektiğini vurgular. İslam'ın gıda ve beslenme konusundaki öğretileri, helal ve tayyib yaşamın temel taşlarındandır. Bu öğretiler, insanların sağlıklı, temiz ve İslami kurallara uygun gıdaları tercih etmelerini teşvik eder. Günümüzde helal sertifikalı ürünlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, helal ve tayyib yaşamın tarihsel kökenleri modern dünyada da önemli bir yer tutmaktadır.
Sağlık ve Çevresel Boyutu
Helal ve tayyib yaşam sadece dini bir konu değil, aynı zamanda sağlık ve çevreyle de ilgilidir. Sağlıklı beslenme, helal ve tayyib yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır. İnsanlar, helal ve tayyib sertifikalı ürünleri tercih ederek sağlıklarını koruyabilir ve vücutlarına zararlı maddelerin girmesini engelleyebilirler. İşlenmiş gıdalardan kaçınmak ve doğal kaynakları korumak da helal ve tayyib yaşamın bir gereğidir. İyi tarımın teşvik edilmesi, atık yönetimi ve sürdürülebilir üretim uygulamalarının benimsenmesi, helal ve tayyib yaşamın sağlık ve çevre boyutunu güçlendiren adımlardır.
Kültürel ve Sosyal Boyutu
Helal ve tayyib yaşam sadece bireysel bir tercih değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir değerdir. İslam toplumlarında helal ve tayyib yaşam, bir sosyal norm haline gelmiştir. İnsanlar, bu yaşam tarzını benimseyerek birbirleriyle dayanışma içinde olurlar. Helal ve tayyib ürünleri tercih etmek, yerel üreticileri desteklemek ve adil ticareti teşvik etmek, toplumdaki adalet ve hoşgörü değerlerini güçlendirir. Helal ve tayyib yaşamın kültürel ve sosyal boyutu, toplumda birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirir.
Ekonomik Boyutu
Helal ve tayyib yaşam, bir ekonomik boyuta da sahiptir. Helal ve tayyib ürünlerin üretimi, pazarlanması ve tüketimi, ekonomik etkileri olan bir süreçtir. Bu yaşam tarzının benimsenmesi, sürdürülebilir bir ekonomik sistemin oluşturulmasına katkı sağlar. Helal ve tayyib ürünlerin talebinin artmasıyla, üreticilerin helal standartlara uygun üretim yapmaları teşvik edilir. Ayrıca, adil ticaretin yaygınlaşması ve yerel üreticilerin desteklenmesi, ekonomik adaletin sağlanmasına yardımcı olur. Helal ve tayyib yaşamın ekonomik boyutu, sürdürülebilirlik ve refahı destekleyen bir yapı oluşturur.
Helal ve Tayyib Yaşamın Eğitim ve Farkındalıkla Güçlendirilmesi
Helal ve tayyib yaşamın sürdürülebilirliğini sağlamak için eğitim ve farkındalık çalışmaları büyük önem taşır. Toplumun genel olarak bilinçlenmesi, helal ve tayyib yaşam konusunda doğru bilgilere sahip olması ve bu konuda farkındalığın artırılması hedeflenmelidir. Okullarda, medyada ve toplumda gerçekleştirilecek eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri, insanların helal ve tayyib yaşamı anlamalarına ve benimsemelerine yardımcı olur. Helal ve tayyib yaşamın prensiplerinin ve değerlerinin öğretildiği programlar, gelecek nesillerin bu yaşam tarzını benimsemelerine katkı sağlar. Ayrıca, medya aracılığıyla helal ve tayyib yaşamla ilgili doğru ve güncel bilgilerin yayılması da farkındalığın artmasına katkı sağlar.
Tabi tüm bu boyutların istediğimiz şekilde ilerlemesi ve gelişmesi için yine kendi içimizde fert olarak, kendimizi geliştirmemiz ve topluma katkı sağlamamız gerekir. Bunun içinde dikkat etmemiz gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bunlar:
- Bilinçli Tüketim: Helal ve tayyib yaşamın temel adımlarından biri, bilinçli tüketim alışkanlıklarını benimsemektir. İnsanlar, satın aldıkları ürünlerin helal sertifikasına sahip olmasına dikkat etmelidir. Bu sertifika, ürünlerin İslami kurallara uygun olarak üretildiğini ve işlendiğini belgelemektedir. Ayrıca, doğal tarım ürünleri, adil ticaret ilkesine uygun üretilen ürünler ve doğal kaynaklardan elde edilen ürünler gibi sürdürülebilirlik ilkesine uygun seçimler yapmak da önemlidir.
- Helal Gıda ve Beslenme: Helal ve tayyib yaşamın merkezinde helal gıda ve beslenme yer almaktadır. İnsanlar, helal sertifikasına sahip olan et, süt ürünleri, meyve, sebze, tahıl ve diğer gıdaları tercih etmelidir. Aynı zamanda, sağlıklı ve doğal beslenme alışkanlıklarını benimsemek, işlenmiş ve katkı maddesi içeren gıdalardan kaçınmak da helal ve tayyib yaşamın bir parçasıdır.
- Etik Değerlere Dayalı İş Hayatı: Helal ve tayyib yaşam, iş hayatında da etik değerlere uyum sağlamayı gerektirir. İş yerinde dürüstlük, adalet, şeffaflık ve haksız kazançtan kaçınma gibi değerlere önem vermek önemlidir. İş yerinde insanlara eşit davranmak, etik olmayan iş uygulamalarına katılmamak ve doğruluk ilkesini korumak helal ve tayyib yaşamın iş dünyasındaki yansımalarıdır.
- Topluma Katkıda Bulunmak: Helal ve tayyib yaşamı sürdürmek, topluma katkıda bulunmayı da içerir. İnsanlar, yardımlaşma ve iyilik yapma prensipleriyle hareket ederek toplumdaki ihtiyaç sahiplerine destek olmalıdır. Sadaka vermek, gönüllü çalışmalara katılmak ve sosyal sorumluluk projelerinde yer almak, helal ve tayyib yaşamın bir parçasıdır.
- İbadet ve Ruhani Bağlantı: Helal ve tayyib yaşam, ibadetlere ve ruhani bağlantıya da önem verir. Namaz kılmak, oruç tutmak, Kur'an okumak ve Allah ile iletişim kurmak, bu yaşam tarzının temel unsurlarıdır. İbadetler, insanın ruhunu arındırır ve helal ve tayyib yaşamı destekler.
Helal ve tayyib yaşam, insan sağlığı üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Helal gıdalar, İslami kurallara uygun olarak üretilmiş, işlenmiş veya hazırlanmış gıdalardır. Bu gıdaların temiz ve hijyenik olması, sağlığımızı korumaya yardımcı olur. Ayrıca, helal gıdaların besin değeri yüksek ve zararlı katkı maddelerinden arındırılmış olması, dengeli bir beslenmeyi teşvik eder. Tayyib yaşam ise, doğal ve sağlıklı kaynaklardan elde edilen gıdaların tercih edilmesini içerir. Doğal tarım, yerel üretim ve doğal kaynakların korunması, tayyib yaşamın sağlık açısından önemli bir unsuru olarak öne çıkar. Helal ve tayyib yaşamı benimseyen bireyler, sağlıklarını koruma konusunda daha bilinçli seçimler yaparlar ve sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürürler.
Günümüzde, gıda ve ürünlerin uluslararası ticareti oldukça yaygındır. Bu nedenle, helal ve tayyib yaşamın küresel standartlara uyumlu hale getirilmesi önemlidir. Helal sertifikalı ürünlerin uluslararası pazarlarda tanınması ve güvenilirliklerinin sağlanması, Müslüman tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamada ve tercihlerini gerçekleştirmede önemli bir adımdır. Küresel ölçekte helal ve tayyib yaşamın benimsenmesi, toplumlar arasında anlayışı ve işbirliğini artırarak daha adil ve sürdürülebilir bir dünya için önemli bir adımdır.
Helal ve tayyib yaşam, insan haklarına ve hayvan refahına olan duyarlılığı da içerir. Helal yaşam, adil ticaretin teşvik edilmesi ve işçi haklarının korunmasını önemser. Sosyal sorumluluk projeleri ve adil ücret politikaları, helal üretim zincirinde önemli bir rol oynar. Aynı zamanda hayvan refahının gözetilmesini ve hayvanlara zulüm içermeyen üretim süreçlerinin benimsenmesini hedefler. Doğal tarım, serbest dolaşan hayvanların yetiştirilmesi ve hayvan testlerinin azaltılması, tayyib yaşamın hayvanlara saygı gösterme prensiplerini yansıtır. Helal ve tayyib yaşamın insan haklarına ve hayvan refahına verdiği önem, toplumda adaletin ve hoşgörünün güçlenmesine katkı sağlar.
Sonuç olarak, günümüz dünyasında helal ve tayyib yaşam, sürdürülebilirlik, etik değerlere uyum, sağlıklı beslenme ve topluma katkıda bulunma gibi prensipleri içeren bir yaşam tarzını temsil etmektedir. Bilinçli tüketim alışkanlıkları, helal gıda ve beslenme, etik değerlere dayalı iş hayatı, topluma katkıda bulunma ve ibadet gibi unsurları benimsemek, bireylerin helal ve tayyib yaşamı sürdürmelerine yardımcı olur. Bu sayede, modern! dünyada helal ve tayyib yaşamın sürdürülebilirliği sağlanabilir ve insanlar sağlıklı, bilinçli ve İslami değerlere uygun bir yaşam sürebilirler.